DİYANET AKADEMİSİ BAŞKANLIĞI
Diyanet Akademisi Başkanlığı, özellikle din hizmetleri ve yaygın din eğitimi sahasında Başkanlığa, istenilen niteliklere sahip personel yetiştirme hedefiyle kurulan bir birimdir.
1965 yılına kadar Başkanlığımızda, hizmet içi ve din eğitimi hizmetlerini münhasıran yürüten ve organize eden herhangi bir birim mevcut değildi. 1965 yılında, 633 Sayılı “Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunu’nun 6. maddesi ile ‘Dini Hizmetler ve Din Görevlilerini Olgunlaştırma Dairesi Başkanlığı’ kurulmuş, bu Dairenin bünyesinde yer alan “Olgunlaştırma Müdürlüğü” tarafından eğitim hizmetleri yürütülmeye başlanmıştır.
26.04.1976 tarihli ve 1982 Sayılı Kanun’da öngörülen teşkilat yapısı esas alınarak, 24.02.1978 tarihli ve 7/14656 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konusu Birim, “Dini Hizmetler Dairesi Başkanlığı” ve “Olgunlaştırma Dairesi Başkanlığı” olarak iki ayrı daire halinde yeniden yapılandırılmış, bu tarihten itibaren hizmet içi ve din eğitim hizmetleri müstakil bir birim tarafından icra edilmeye başlanmıştır.
1984 yılında da, 190 sayılı “Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ve 3046 sayılı “Bakanlıkların Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun” gereğince bu Dairenin adı “Din Eğitimi Dairesi Başkanlığı” olarak değiştirilmiş ve Din Eğitimi, Hizmet İçi Eğitim ve Program Geliştirme Şubesi Müdürlükleri olarak üç ayrı şube şeklinde yapılandırılmıştır.
01.07.2010 tarihinde kabul edilen ve 13.07.2010 tarihli ve 27640 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6002 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun mucibince Din Eğitimi Dairesi Başkanlığı “Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü”ne dönüştürülmüştür. Genel Müdürlüğün altında Yaygın Din Eğitimi Daire Başkanlığı, Hizmet İçi Eğitim ve Rehberlik Daire Başkanlığı, Program Geliştirme Daire Başkanlığı ve Dini Yüksek İhtisas Merkezleri Daire Başkanlıklarına yer verilmiştir.
Gelişen ve değişen şartlar, Türkiye'de ortaöğretim ve yükseköğretim düzeyinde din eğitimi ve öğretiminde nicelik ve niteliksel gelişmeler, toplumun standartları yüksek din hizmetine duyduğu ihtiyaç, İslam dünyasında yaşanan düşünsel ve siyasi gelişmeler din eğitimi ve din hizmeti sunan personelin yetiştirilme süreçlerine yeniden eğilmeyi ve bu konuda yeni paradigmalar ortaya koymayı gerektirmiştir. Aynı şekilde hizmet içi eğitimin kapsam sorunu, personel eğitimleri için ayrılan bütçenin ve söz konusu eğitimlerin yapılacağı mekanların sınırlılığı, din hizmetlerinin kapsamının cami içi kadar belki cami dışı alanda daha baskın hale gelmesi; yaygın din eğitiminin muhatap kitlesinin arasına okul öncesi yaş grubu ile engelli, mülteci ve yetişkinlerin dahil olması bu alanlarda görev alacak personelin köklü ve sistematik bir eğitimden geçmesini zorunlu hale getirmiştir.
Buradan hareketle Başkanlığa bağlı başka kurumlarda da örnekleri bulunan bir akademinin kurulmasına yönelik çalışmalara başlandı. Başkanlığın ilgili birimlerinde akademinin misyonu, kurumsal yapısı, statüsü, görevleri ile ilgili müzakereler yapıldı. 2012 yılından itibaren kanun taslakları oluşturuldu. Zaman içerisinde bu taslaklar değiştirildi ve geliştirildi. Uzun yıllara sari yapılan çalışmalar neticesinde hazırlanan Diyanet Akademisi kanun teklifi 16 Mart 2022 tarihinde hiç ret oyu verilmeksizin TBMM'de yasalaştı. Söz konusu 7383 nolu Diyanet Akademisi Kanunu 24.03.2022 tarih, 31788 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Diyanet Akademisi Başkanlığının kurulması ile birlikte;
Müezzin kayyım, imam hatip, Kur’an kursu öğreticisi ve vaiz olarak görev yapacaklar için 6 ay ile 3 yıl arasında meslek öncesi eğitim zorunluluğu getirildi.
1976 yılından bugüne hizmet içi eğitim şartlarında üç yıla kadar devam eden ihtisas ve kıraat eğitimleri hizmet içi eğitim sınırlarından bağımsız olarak yasal bir alt yapıya kavuşturuldu.
Diyanet Akademisi doğrudan Başkan’a bağlı, akademinin taşra teşkilatı da dinî yüksek ihtisas merkezleri, dinî ihtisas merkezleri ve eğitim merkezleri olarak yapılandırıldı. Böylece mevcut hizmet içi eğitim merkezleri dinî ihtisas merkezlerine dönüştürülerek müezzin-kayyım, imam-hatip, Kur’an kursu öğreticisi unvanlarına yönelik eğitimler bu unvanlar için ihtisas statüsü kazandı.
Özel yetenek gerektiren kıraat ve dinî musiki alanında yeterliliği bulunan ilahiyat/İslami ilimler fakültesi mezunlarının Diyanet Akademisi’nde eğitim görevlisi olabilmelerine imkân verildi.
Yurt dışı misafir kursiyerler ile mahalli din görevlilerinin Diyanet Akademisi’ndeki eğitimleri için yasal dayanak oluşturuldu.
Başkanlıkça merkez ve taşra teşkilatlarında yapılan her tür ve düzeydeki eğitimler tek çatı altında birleştirildi.
Eğitim görevliliği ve müftülük görevleri başta olmak üzere ihtiyaç duyulan alanlar için modüler ve tamamlayıcı eğitimler ile dil öğrenimi ve beceri kazandıracak sertifika programlarının yasal zemini oluşturuldu.
Diyanet Akademisi Başkanlığı; İhtisas ve Mesleki Eğitim, Hizmet İçi Eğitim ve Rehberlik, Eğitim Programları ve Koordinasyon, İzleme ve Değerlendirme ile İdari ve Mali İşler Dairesi olmak üzere 5 daire başkanlığından oluşmaktadır.